हरेक वर्ष श्रावण कृष्ण चतुर्दशीका दिन मनाइने गठेमंगल अर्थात घण्टाकर्ण पर्व शुक्रबार ओखलढुंगामा मनाइयो । गठेमंगल अर्थात घण्टाकर्ण पर्व ओखलढुंगा सदरमुकामका नेवारी समुदायले सांस्कृतिक परम्परा अनुसार विशेषगरी मनाउने गर्दछन् ।
यस पर्वमा गठेमंगल नाम गरेको नरभक्षी राक्षस मारिएको सम्झनास्वरूप बिहानै हरियो नर्कट, निगालो अथवा गहुँको छ्वाली मिसाएर तीनखुट्टे राक्षसको स्वरूप बनाई दोबाटो र चौबाटोमा उभ्याइने चलन रहेको छ ।
दोबाटो र चौबाटोमा दिनभर राखिने गठेमङ्गल बेलुकी जलाएर सेलाउने परम्परा रहेको जनहित गुठी ओखलढुंगा सिद्धिचरण नगरपालिका–१२ का अध्यक्ष ध्रुव कमार राजभण्डारीले बताए ।
पौराणिक कथनअनुसार दुवै कानमा घण्ट झुण्ड्याई आहाराको खोजीमा निस्कने घण्टासुर राक्षसलाई मार्न एक जना तान्त्रिकले भ्यागुताको रूप लिएर धाप भएतिर बाटो देखाइदिँदा राक्षस धापमा गाडिएको र सबैजना जम्मा भई त्यसलाई मारेको सम्झना स्वरुप घण्टाकर्णको प्रतीकका रुपमा नर्कटको प्रतिमा बनाउने गरिन्छ । साँझ त्यसलाई जलाउने गरिन्छ । घण्टाकर्ण अर्थात् गठेमङ्गल पर्व मनाएसगै जिल्ला सदरमुकामा हिलेजात्रा अन्तर्गत लाखेजात्रा सुरुभएको छ ।
लाखे पर्वका अवसरमा एक महिनासम्म गाईजात्रा, रोपाईं जात्रा, कृष्णजन्माष्टमी जात्रालगायत विभिन्न जात्रा देखाउने चलन रहेको जनहित गुठि ओखलढुंगाका अध्यक्ष राजभण्डारीले बताए । ओखलढुंगाका नेवार सामुदायका युवा आफ्नो संस्कृति र परम्परा जोगाउन जुटेका छन् । तर पछिल्लो समय शिक्षा र रोजागारीको लागि युवा विदेश पलायन हुने क्रम बढेपछि यो परम्परालाई नियमितता दिन चुनौति रहेको उनको भनाई छ ।
लाखेजात्रा नेवार जातिको संस्कृति भए पनि सबै जातजातिमा लोकप्रिय छ । यो संस्कृति र परम्परा लोकप्रिय भएकै कारण परम्परा संरक्षणमा राई, लामा, ब्राह्मण, क्षेत्रीलगायतले साथ दिने गरेका छन् ।
ओखलढुंगा सदरमुकाममा जनहित गुठी गशेणटोल, पारस्पारिक सहयोगी गुठी रामबजार र जनसेवा गुठी रमाइलो डाँडाले लाखेजात्रा निकाल्ने गरेका छन् । लाखेजात्रा हेर्न बर्षेनी सैयौँको संख्यामा आन्तरिक र बाह्य पर्यटक जिल्ला सदरमुकाम आउने गरेका छन् ।
लाखेजात्राले पर्यटन प्रवद्र्धन र नेवारी संस्कृतिको जगेर्ना गर्न महत्वपुर्ण टेवा पुगेको राजभण्डारीले बताएका छन् ।
प्रतिक्रिया